Kansel
Een echt pronkstuk, met klankbord uit ca. 1694, naar het ontwerp van Albert Meijer en met snijwerk van Jan de Rijk. Een attribuut is een voorwerp, aan en – door de kunst – voorgestelde persoon toegevoegd, waardoor die persoon van alle andere personen wordt onderscheiden. Hierop staan gegraveerd de volgende attributen, behorende bij de evangelisten:
bij Mattheüs de mens
bij Marcus de leeuw
bij Lucas de os
bij Johannes de adelaar
gebaseerd op een tekst uit het Oude Testament uit het visioen van Ezechiël 1:10
“De gelijkenis nu van hun aangezicht was het aangezicht eens mensen, en het aangezicht eens leeuws hadden zij vier aan de rechterzijde; en ter linkerzijde hadden die vier eens ossen aangezicht; ook hadden die vier eens arends aangezicht.”
Apostelen, evangelisten, kerkvaders, ordestichters, enz., dragen allen een boek of schriftrol als algemeen symbool. Zo herkennen we op de panelen, te beginnen bij het deurtje, van links naar rechts de vier evangelisten. Op het middenpaneel symboliseert het oorspronkelijke kerkmodel de stichter.
Als zogenaamde vanitassymbolen zien we het doodshoofd, de zandloper en de weversspoel. Deze beduiden het kortstondige van het leven en het gestadig naderen van het stervensuur. Het woord vanitas betekent: ijdele schijn, nietigheid. (Volgens Prediker 1:2 en 12:8 “IJdelheid der ijdelheden”, zegt de Prediker: alles is ijdelheid). Deze symbolen dateren uit de late middeleeuwen.
Korenaren en druiven dienen als eucharistisch symbool (Brood en Wijn). Ook deze stammen uit het einde van de middeleeuwen.
Verder is de kansel rijk versierd. Opvallend zijn de sinds het begin van de Renaissance zo geliefde gevleugelde engelenkopjes, die al in de vroegmiddeleeuwse kunst worden aangetroffen. Cherubijnkopjes of putti worden ze ook wel genoemd. Een fraai voorbeeld vinden we onder de lezenaar, boven het middenpaneel.
|
|
Orgel
In 1866 wordt een verzoek gericht aan Zijne Majesteit Koning Willem III om 18 vaste zitplaatsen te mogen verkopen teneinde een orgel te financieren. De Koning geeft toestemming. De verkoop van de banken levert een bedrag op van f. 3.205,–. Jan Egberts Blaauw, notabel en kerkenraadslid uit Wildervank schenkt f 1.500,–.
Het orgel wordt besteld bij orgelmaker R. Meijer te Veendam, die zijn opleiding heeft genoten in Barsmen, Duitsland. Het is zijn eerste orgel. De prijs is f 5.000,–. Er is f 4.750,– in kas, voor de rest wordt een renteloos voorschot opgenomen. Begin september 1867 wordt het orgel afgeleverd.
Meubilair
De kerk bezit een aantal opmerkelijke Lodewijk XV banken met fijn rocailleornament oftewel siertrossen. Deze banken dateren uit de tweede helft van de 17e eeuw. In de geschilderde banken aan de noordzijde van de kerk is een tochtportaal in de sluitmuren van het dwarspand opgenomen. De onbeschilderde bank aan de westzijde, tegen de muur, is de kerkenraadbank. Boven genoemde banken is een luifel aangebracht om ’s winters het dooiwater van de ramen op te vangen.
